Als je als Belg het land verlaat om elders te gaan wonen ben je blij om de politieke deur even achter je dicht te trekken. Ook al blijven we hier via de media het politieke gebeuren in België volgen, je hoeft het je niet echt aan te trekken (stiekem ben je blij en opgelucht dat je er even geen deel van hoeft uit te maken) ... tot het ook op politiek vlak begint te stormen waar je woont.
Hong Kong, anders zo "rustig" werd in de nacht van zondag 28 september opgeschrikt door de protestbeweging van Occupy Central. Er waren al geruchten dat er protest zou komen naar aanleiding van 1 oktober (de National Day in China) maar tot voor kort hadden we er nog niet veel van gemerkt. Duizenden mensen, waaronder veel studenten, marcheerden van Central over Admiralty (waar de gebouwen van de rergering zich bevinden) naar Wan Chai. Velen brachten de nacht door op straat. Opmerkelijk aan het protest? Er sneuvelde geen enkel winkelraam, er werd niet met stenen gegooid of auto's in brand gestoken. Hordes mensen op de been en nergens schade (beter zelfs, de protestbeweging deelde 's nachts overal vuilzakken uit zodat er ook geen afval op straat zou achterblijven). Des te groter was ieders verwondering dat de politie besliste traangas in te zetten om de protestanten uit elkaar te drijven. Met zelfgemaakte brillen en paraplu's probeerde men zich ertegen te verzetten, vandaar dat het protest later de naam "Umbrella Movement" kreeg.
Politie zet traangas in tegen de protestanten die zich proberen af te schermen met paraplu's
Even kort intermezzo: waar gaat het juist om? Toen Hong Kong werd overgedragen aan China door de Britten werd aan Hong Kong een democratisch regime beloofd door China. China heeft echter de spelregels veranderd want bij de volgende verkiezingen in 2017 mogen kandidaten niet meer democratisch worden voorgesteld maar wil China bepalen op welke kandidaten er kan gestemd worden. Zij vinden dit democratisch, Hong Kong niet. Al deze kandidaten dienen immers grondig gescreend te worden door de Chinese Volkspartij en zullen bijgevolg allemaal pro-Beijing minded zijn. Het is net hetzelfde als dat je zou zeggen: "Bij de volgende verkiezingen in België kan je kiezen tussen een kandidaat van partij paars, partij paars of partij paars". Keuzevrijheid??
Maandagmorgen? Chaos in Hong Kong. Geen busverkeer, geen taxi's, scholen sluiten hun deuren en sommige mensen raken niet op het werk. Ikzelf werk in Wanchai en had er een hele klus aan om via de metro op het werk te raken (want werkelijk IEDEREEN wil op de metro). Intussen hadden we mama op bezoek die grotendeels een streep door haar programma moest trekken omwille van het feit dat er op de helft van het eiland geen bussen of taxi's reden. Ze raakte in de namiddag nog net terug van Stanley tot in Wanchai maar de taxichauffeur weigerde om haar naar Central te brengen (wederom iedereen de metro op).
Lege straten in Wanchai waar het normaal gezien krioelt van
de bussen en taxi's (getrokken van op de footbridge aan de office waar ik werk)
Dinsdagmorgen? Scholen blijven gesloten en nog steeds geen bussen of taxi's. Gelukkig is de metro inmiddels wat beter georganiseerd en is er extra personeel ingezet om iedereen tijdig te krijgen waar ze moeten zijn. Intussen blijken er ook bij de collega's grote voorstanders te zijn van de Occupy Central of Pro-Democracy beweging. Velen verschijnen met kleine oogjes op het werk omdat ze maandagavond ook uren op straat hebben doorgebracht.
Het draait hier niet enkel om de volgende verkiezingen, de wortels zitten veel dieper. Want als de verkiezingen niet meer democratisch kunnen, wat is dan het volgende?: de freedom of speech? freedom of assembly? freedom of information? Allemaal dingen die wij als Westerling als normaal aanschouwen maar in China niet de gang van zaken is. Er is geen freedom of speech, niemand durft te spreken want deze mensen dreigen opeens te "verdwijnen". Er is geen freedom of assembly, remember Tienanmen? Er is geen freedom of information: facebook is niet toegankelijk in China.
Nog straffer, China had de voorbije week de handen vol om artikels over Hong Kong ontoegankelijk te maken voor Chinezen. Of indien dit niet lukte werd de foto bijgewerkt of de titel veranderd. Een van de titels in een Chinese krant las: "Thousands of students on the streets in Hong Kong to celebrate the National Day of China" (euh, not really).
Honderden artikels werden door China geblokkeerd of de inhoud ervan werd gewijzigd.
Chinezen die een uitstap naar Hong Kong hebben geboekt worden niet doorgelaten aan de grens, groepsreizen uit China naar Hong Kong worden gecancelled. China heeft heilige schrik dat de Chinezen doorhebben welk tafereel er zich afspeelt en ook meer autonomie zouden vragen binnen China.
Vanaf woensdag besloten wij het protest even te laten voor wat het was een er tussenuit te trekken naar Japan maar ook daar bleven we de protesten volgen. Op 1 oktober (National Day) kwam het tot handgemeen tussen de protestanten en zogenaamde Anti-Occupy movements. De vechtersbazen verplaatsen zich in heuze knokploegen met maskers om hun gezicht te bedekken. Politie was nergens te bespeuren om de orde te handhaven. Meteen deed de geruchtenmolen de ronde dat China de Triades (Chinese maffia) had opgetrommeld om de protestanten angst aan te jagen. Beloofde gesprekken tussen studentenbewegingen en de overheid werden afgeblazen en het was terug naar af.
gewonde protestant na een aanval door een van de knokploegen
De Chief Executive van Hong Kong (er zelf van beschuldigd niet meer dan een marionet te zijn van Beijing) houdt intussen voet bij stuk. Meer nog, hij stelt een ultimatum tot zondag. Daarna zullen alle mogelijke middelen worden ingezet om de manifestanten te verwijderen en de mensen terug aan het werk te laten gaan.
Inmiddels zijn we dinsdag. Het protest is grotendeels verwaterd, nog niet alle wegen zijn terug open maar de scholen zijn inmiddels wel terug actief en her en der zie je alweer een taxi en een bus rijden. Vandaag is een eerste overleg gepland tussen de Pro-Democracy beweging en de regering. Beijing heeft geen haartje toegegeven aan het protest.
Wat betekent dit voor Hong Kong? Gaan we hier naar een scenario zoals in Beijing? Zal de volgende generatie Hong Kongers niet meer dezelfde verworven rechten kunnen genieten als de huidige? Wat betekent dit voor alle internationale bedrijven die zich hier hebben gevestigd in de wetenschap dat Hong Kong het perfecte huwelijk was tussen Oost en West?
Het wordt afwachten naar de toekomst. Maar Beijing is oppermachtig. China is groot, te groot. Er zijn zoveel Chinezen en Hong Kong is zo klein. Als tijdelijke bewoner hier zou je kunnen zeggen dat dit niet jouw strijd is om te voeren, maar je woont er wel tussenin dus automatisch ga je er ook je mening over vormen. Ik heb sympathie voor de studenten die durven opkomen voor hun toekomst. Niet voor de eerste keer brengt een kleine rimpel op het water een veel grotere golf teweeg (remember de studentenbeweging "Leuven Vlaams" in België). China zal dit niet kunnen negeren, ze hebben niet alle foto's en artikels offline kunnen halen. Dit zal hen nog parten spelen, Hong Kong is de luis in de pels geworden van China en zal hopelijk als inspiratie dienen voor andere gebieden onder druk (Tibet, Mongolië, maar ook Taiwan). Until then Hong Kong, stay strong!
